نشست تخصصی سعدی‌شناسی برگزار شد

بنا به گزارش روابط عمومی و امور بین‌الملل دانشگاه سلمان فارسی کازرون، دکتر غریب فاضل‌نیا، رئیس دانشگاه سلمان فارسی کازرون، در این نشست که صبح روز دوشنبه، 5 اردیبهشت‌ماه برگزار گردید، با اشاره به ظرفیت‌های بالای این دانشگاه در حوزه زبان و ادبیات فارسی به ویژه به واسطه فعالیت اعضاء هیئت علمی توانمند و حضور دانشجویان مستعد، به تفاهم‌نامه این دانشگاه و اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان فارس اشاره کرد و خاطر نشان نمود: بسترسازی‌های مختلفی برای توسعه فعالیت‌های مختلف علمی در دانشگاه سلمان فارسی کازرون صورت پذیرفته است که باتوجه به پیشینه تاریخی و غنای مباحث ادبی در شهرستان کازرون و استان فارس، می‌تواند زمینه‌ساز برگزاری رویدادهای مختلف علمی و فرهنگی شود. باتوجه به روند حضوری شدن فعالیت‌های دانشگاه سلمان فارسی کازرون، بستر لازم برای برگزاری حضوری رویدادهای مختلف علمی و فرهنگی نیز ایجاد شده است و می‌توان با برگزاری صددرصد حضوری این دست از برنامه‌ها، دستاوردهای علمی مطلوب‌تری را نیز از آنها انتظار داشت.

دکتر علی‌محمد محمودی، عضو هیئت علمی دانشگاه سلمان فارسی کازرون نیز در این نشست با مروری بر مولفه‌های غزل سعدی، خاطر نشان نمود: غزل سعدی بر بنیاد جهان‌فکر و جهان‌نگری سعدی استوار است. غزل‌های این شاعر پرآوازه ایرانی، عواطف و اندیشه‌ها را از وادی جمع و اجتماع به وادی عشق به افراد انسانی می‌کشاند. اگر سعدی در گلستان و بوستان از اخلاق جمعی و آیین کشورداری و تعلیم و تربیت و خانواده و تدبیر منزل سخن گفته است، در غزل خویش از درون خویش و ناخودآگاه جمعی سخن می‌گوید.

عضو هیئت علمی دانشگاه سلمان فارسی کازرون در ادامه با ارایه‌ی نمونه‌های متعددی از ابیات سعدی، افزود: غزل سعدی راوی و وصف‌کننده‌ی خیال لطیف انسانی شاعری است که به انسانیت عشق می‌ورزد. سعدی مصلح اجتماعی است و در گلستان و بوستان به موضوع عشق و محبت‌ورزی به انسان توجه دارد. مولفه‌های غزل عاشقانه و نشانه‌های زبان عرفانی در غزل سعدی کنار هم قرار می‌گیرد. وقتی در یک بیت به عمق واژه‌ها می‌رسد، آن تمهیدات و هنر سازه‌های لازم برای ادبیّت کلام او دست به دست هم می‌دهند.

دکتر کاظم دهقانیان‌فرد، مسئول انجمن ادبی اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان کازرون نیز که دیگر سخنران این نشست بود، با ارایه بحثی پیرامون مقوله‌ی فرم در شعر سعدی، در ابتدا به مرور فرمالیسم پرداخت و خاطر نشان نمود: فرمالیسم نگاه دیگری است به شعر و ادبیات که اولین بار روس‌ها در سال 1923 به آن پرداختند و بر ادبیات اروپایی اثر گذاشتند. ساده‌ترین نکته‌ای که در مورد فرم می‌گویند، این است که تناسب و هماهنگی بین کلمات و واژه‌های یک شعر، مثل صنایع لفظی، وزن، قافیه، ردیف و عوامل دیگر است.

دکتر دهقانیان‌فرد در ادامه با ارایه نمونه‌هایی از ابیات سعدی و تشریح آنها خاطر نشان نمود: از جمله نمونه‌های ابیات سعدی که می‌توان در موضوع فرمالیسم به آن اشاره کرد، بیت «به سرو گفت کسی میوه‌ای نمی‌آری / جواب داد که آزادگان تهی دستند» است. در رابطه با این بیت بایستی یادآور شد که از طرفی نوعی سرو داریم که معروف به سروِ آزاد است. اینجا آزادگان با آزاد بودن سرو ارتباط دارد. ارتباط دیگر آن است که سرو به زبان عربی به معنای بخشنده و آزادمرد و جوانمرد است که با سرو ارتباط زیبای دیگری ایجاد می‌کند که به آن زائم یا فراخرد می‌گویند که نوعی دیگر از فرمالیسم است.

دکتر مهدی رستمی، عضو هیئت علمی دانشگاه سلمان فارسی کازرون نیز که یکی دیگر از سخنران‌های این نشست بود، ضمن ارایه بحثی با عنوان تمهیداتِ زبانیِ غزلِ سعدی، خاطر نشان نمود: غزل سعدی از نظر زبانی به شیوه سهلِ ممتنع مشهور شده است. سعدی با کاربرد هنرمندانه و شگفت‌انگیز زبان، مخاطب را متوجه این موضوع می‌کند که بخش قابل توجهی از هنرنمایی او در کاربست ویژه زبان است نه کاربرد آرایه‌هایی که عموماً در دیوان همه شاعران آن دوره قابل مشاهده است.

عضو هیئت علمی دانشگاه سلمان فارسی کازرون همچنین با ارایه‌ی نمونه‌های متعددی از ابیات سعدی به تشریح بیشتر این موضوع پرداخت و خاطر نشان کرد: تمهیدات زبانی سعدی در بخش‌های مختلفی همچون توازن در سطح آوایی، توازن در نحو زبان، تضاد و تناظر، تکرارهای تازه، نزدیکی به زبان گفتار و آشنایی‌زدایی‌های نحوی قابل بررسی است و نمونه‌های فراوانی از این تمهیدات را در آثار سعدی می‌توان یافت.

در بخش پایانی این نشست، خانم‌ها مرادزاده، حسینی، عشقی، پذیر و آقای فرجام، از دانشجویان دانشگاه سلمان فارسی کازرون، اشعاری از دیوان سعدی را خواندند.

گفتنی است این نشست با همکاری مشترک گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سلمان فارسی کازرون و اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان کازرون و در قالب تحقق بندهای تفاهم‌نامه مشترک این دانشگاه و اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان فارس برگزار گردید.